Rzeka o wyraźnym, spadku sięgającym 2,8 % tworzy na tym odcinku progi skalne o wysokości do 60 cm, a dolina, z miejscami bardzo stromymi zboczami, wcina się w otaczający teren na głębokość 20 metrów. Przełomom Sopotu to jedyna dolina na Roztoczu, w której rozwijają się procesy osuwiskowe (zwłaszcza na lewej ścianie wąwozu)
Górny odcinek rezerwatu rozpoczyna się kilka kilometrów poniżej zalewu w Majdanie Sopockim, tuż obok mostu na szosie łączącej Józefów i Susiec, mniej więcej w połowie odległości między tymi miejscowościami. Przy tej szosie (po "susieckiej" stronie rzeki) urządzony jest parking, z wiatą turystyczną i innymi udogodnieniami dla turystów.
Tu rozpoczyna się około dwukilometrowa znakowana ścieżka przyrodniczo – dydaktyczna „Czartowe Pole”. Ścieżka prowadzi najpierw po lewej stronie rzeki, w dół, by po około kilometrze zawrócić w górę rzeki po jej drugiej stronie. Ścieżka zaczyna się przy pomniku - symbolicznej mogile partyzantów: „Korsarza” – Hieronima Miąca, józefowskiego dowódcę Armii Krajowej, oraz „Miszki Tatara” – Umera Achomołły Atamanowa, - dowódcy oddziału sowieckiej partyzantki.
Dalej na ścieżce urządzono dziewięć przystanków z tablicami poświęconymi kolejnym tematom przyrodniczym:
- Sosna zwyczajna (gatunek dominujący w całej Puszczy Solskiej);
- Bór mieszany świeży (drzewostan z przewagą drzew iglastych);
- Las mieszany świeży - podczas schodzenia w dól wąwozu pojawia się coraz więcej jodły...
- jodły, i to pięknych nawet 150 letnich okazów;
- Stanowisko jesionu wyniosłego
- Rzeka Sopot (którą przekraczamy i przechodzimy na druga stronę doliny.
- Las łęgowy
- Olsza czarna
- Kasztanowiec biały.
W drodze powrotnej napotkamy w dolinie ruinę papierni, zniszczonej przez powodzie i pożary. W czasach świetności zakład produkował większość papieru w całej guberni lubelskiej. W ostatnim odcinku ścieżki należy zachować szczególną ostrożność (ścieżka prowadzi bardzo wysoko nad dnem doliny). Warto też pamiętać, że pewnej sprawności fizycznej wymaga pokonanie tej miejscami bardzo niewygodniej ścieżki.
W rezerwacie i poniżej rzeka płynie przez tereny Parku Krajobrazowego Puszczy Solskiej. Po opuszczeniu granic rezerwatu rzeka płynie w coraz bardziej wypłycającej i rozszerzającej się dolinie, by w końcu wpaść do Tanwi w rejonie wsi Osuchy. Ten końcowy odcinek doliny Sopotu był miejscem najkrwawszej bitwy partyzanckiej w Polsce.